بررسی حکمت اختلاف فعلی در آیات متشابه لفظی
author
Abstract:
بررسی حکمت اختلاف فعلی در آیات متشابه یکی از مباحث علوم قرآنی است که در آثار علمی و تفسیری امامیه کمتر بدان توجه شده است. با توجه به اینکه انواع مختلفی از تفاوت در اسلوب در آیات متشابه یافت می شود، در نوشتار حاضر فقط تفاوت آیات متشابه از نوع اختلاف فعلی بررسی شده است که در یازده مجموعه خلاصه می شود، و مقصود آن دسته از آیاتی است که بیشتر تعابیر آیات، همسان و فقط قالب فعلی آنها متفاوت است. برخی با کنار هم گذاردن آیات متشابه به وجود اختلاف و تناقض در قرآن کریم حکم کرده اند که رفع این گونه شبهه ها ضرورت تحقیق را بهتر می نمایاند. در این نوشتار ضمن بررسی حکمت اختلاف فعلی در آیات متشابه لفظی به این نتیجه دست یافتیم که عواملی چند، حکت اختلاف فعلی را توجیه می کند. سیاق معنوی و توجه به پیوند معنایی آیات همجوار، ما را به دقایق موجود در تعابیر مختلف فعلی رهنمون می سازد. علاوه بر این، الفاظ آیات نیز از هماهنگی خاصی برخوردار است و گاهی اختلاف فعلی آیات متشابه مربوط به تناسب لفظی آیات می شود. پس از مسئله سیاق، باید از تفنن در فصاحت نیز یاد کرد که همانا بیان یک معنا با الفاظ متفاوت است. بدین ترتیب، دقیق ترین واژه ها در قرآن کریم به کار رفته است و امکان جایگزینی واژگان وجود ندارد.
similar resources
پژوهشی درباره آیات متشابه لفظی قرآن کریم
در قرآن کریم آیات فراوانی با الفاظ مشابه وجود دارد که این پرسش را در ذهن خواننده ایجاد می کند؛ آیا در قرآن کریم تکرار وجود دارد؟ آیا این تکرار به بلاغت و فصاحت قرآن آسیب نمی رساند؟پاسخ به این پرسش ها سبب پیدایش دانشی به نام آیات متشابه لفظی گردیده است. در این نوشتار کوشیده شده است از این دانش تعریف روشنی داده شود و این آیات در تقسیم بندی جدید بررسی گردد. در آغاز وجوه اختلاف در آیات متشابه لفظی ...
full textکارکرد سیاق در فهم آیات متشابه لفظی در محاورۀ خداوند و ابلیس
تشابه لفظی و تکرار داستانهای قرآن از جمله مواردی است که میتوان با تأمل بر نقش سیاق به تحلیل آن پرداخت. پژوهش پیشرو با بررسی کارکرد سیاق به تبیین علل تکرار داستان آفرینش در قرآن پرداختهاست. از اینرو با توجه به نقش محوری ابلیس در سورههای اعراف، حجر، اسراء و ص، قرائن پیوستۀ لفظی و غیرلفظی این آیات مورد توجه قرار گرفته است. یافتههای پژوهش، حاکی است که با وجود تکرار برخی عبارات در ظاهر این آ...
full textکارکرد قرائن سیاقی در تعریف و تنکیر واژه « بلد » در آیات متشابه لفظی سور بقره و ابراهیم
یکی از موارد مهم در تفسیر آیات قرآن کریم، توجه به سیاق است. تاکنون پیرامون سیاق، تعریف آن، کارکردها، محدوده و شرایط استفاده از آن، تحقیقات متعددی انجام گرفته؛ نوشتار حاضر صرف نظر از تمامی آنها، به بررسی کارکرد سیاق و انواع قرائن موجود در آن، جهت تفسیر و تبیین علت اختلاف آن دسته از آیات متشابه لفظی پرداخته که از ناحیه تعریف و تنکیر اسماء با یکدیگر متفاوتاند. مورد مطالعه این نوشتار، آیات 126 سور...
full textنقش و کارکرد علم سیاق و دانش لغت در بازنگری آیات متشابه لفظی مطالعه موردی تناسب لفظ و معنا
مشابهت لفظی درباره آیاتی مطرح است که الفاظ آنها از جهات مختلف با یکدیگر شباهتی سؤال برانگیز دارند. نوشتار حاضر تنها به بررسی آیات متشابه لفظی در مقوله ائتلاف اللفظ مع المعنی میپردازد و بر آن است به روش توصیفی تحلیلی، براساس کارکرد انواع سیاق و بهره مندی از دانش لغت، اختلاف میان آنها را تبیین نماید. برای نیل بدین هدف، دو نمونه از آیات متشابه لفظی که الفاظ آن ضمن تناسب و هماهنگی با معانی، ...
full textروششناسی تفسیر آیات متشابه در روایات رضوی
وجود آیات متشابه که از واقعیتهای مورد اذعان خود قرآن است، بهخاطر طبیعت متشابهبودن مدالیل آنها، زمینه را برای تأویل نادرست و کژتابیهای فکری و رفتاری فراهم می آورد که از منظر قرآن با ارجاع آنها به آیات محکم و نیز مراجعه به اهل بیت (علیهمالسلام)، میتوان تأویل صحیح از آنها را بهدست داد. از سوی دیگر، بخشی از روایتهای تفسیریِ موجود از امام رضا (علیهالسلام) به تاویل آیات متشابه اختصاص یافته...
full textتحلیل انتقادی دیدگاه مفسران پیرامون تقدیم و تأخیر آیات متشابه لفظی مورد پژوهی: آیات 58 سوره بقره و 161 سوره اعراف
«مشابه» یا «متشابه لفظی» بر آن دسته از آیهها و جملههای قرآنی اطلاق میشود که بهطور کامل یا با اندکی تغییر بیش از یکبار تکرار شدهاند. علّت تکرار شمار زیادی از این آیهها و جملهها بر پایه تغییر در تقدیم و تأخیر آنها استوار است. نمونهای از این آیهها دو آیه ذیل است که تشابه موجود در قالب تقدیم و تأخیر «وَ ادْخُلُوا الْبابَ سُجَّداً وَ قُولُوا حِطَّةٌ» (البقره:58) و «وَ قُولُوا حِطَّ...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 1
pages 111- 129
publication date 2008-07-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023